Họ chưa biết ai là tri kỷ nhưng có tật coi ai cũng là tri âm. Đi đâu mà áo quần rủi rách một chút, họ ngột ngạc,khó chịu, bẽn lẽn. Trong những sách bàn về tâm lý đã ra, tôi dám cả quyết mà không dè dặt rằng trong lãnh vực tình ái, người nam là phái yếu.
Trong gia đình, giúp cha mẹ làm những việc gì cần can đảm thì bạn trai đắc lực. Sợ tình cầm cờ nó ra tình cầm sắt hồi nào mình không hay. Họ không phải không biết lý tưởng của ái tình, không biết nhân nghĩa của đời uyên ương, nhưng tự nhiên ái tình của họ ích kỷ ở chỗ tìm một đối tượng yêu đồng phái hay khác phái để thỏa mãn bản năng tính dục.
Đời họ tôi thấy rất lên hương! Mà phải có tâm hồn cao cả anh dũng lắm mới làm được. Một chấm, một phết, một lời nói khi vô tình, họ cho là hữu ý gợi tình, ngụ ý gieo duyên. Hễ ai khéo ăn to nói lớn, xúi giục bằng cách chọc vào lòng tự ái,tính tự cường, khí hăng hái của họ thì bảo lên mây họ cũng muốn có cách để bay.
Nếu khi ai hỏi về đời sống uyên ương của cha mẹ, người bạn trai e thẹn khó nói, bỏ lãng thế nào, thì họ cũng có những thái độ ấy khi bàn vấn đề nam nữ với người trong gia đình. Vả lại lố bịch quá có lợi gì. Nhưng tôi phải công bình nói ở đây một khuyết điểm của họ là ích kỷ.
Bạn nhổ neo dời thuyền sang bến khác. Tại người hay tại tình? Có lẽ tại cả hai, mà tại người nhiều hơn. Hành vi nhiều ít đến đâu.
Ơû thời đại ta cần những bàn tay tái tạo tâm hồn, cần những thủ lĩnh già tay ấn. Phải cho là triệu chứng đáng ngại khi con trai trong gia đình tối trằn trọc ngủ không được và khi lên bàn ăn bắt ngán. Những nhà tâm lý học Anh, Mỹ hay chiatính con người ra hai hạng, hạng hướng nội và hạng hướng ngoại.
Nhà giáo dục đủ tế nhị chỉ dạy cho bạn trai khai thác trực giác. Bạn đang ngạc nhiên? Tôi cũng còn ngạc nhiên khi viết cho bạn đây. Bạn trai thiếu nhi phát lộ đời sống trí tuệ kỳ biệt của họ nhất là khi họ chơi.
Chiều hay nói kiểu nhà thơ nọ chiều lên trên đồng lúa vàng mơ. Vận mệnh của họ, của gia đình, quốc gia tùy thuộc ở họ nhiều. Tâm hồn biến đổi lúc nào không hay.
Đại để một bà mẹ hiền có thể thân mật nói: con, để mẹ nói con nghe những điều cao cả nầy nghe. Cái buồn của họ hiu hắt, nhẹ nhàng mà bảng lảng như thu về trong lòng người cô phụ. Hãy thân mật giao tiếp họ, tham dự những cuộc uống nước chơi, những tiệc tùng của họ.
Nhà giáo dục nên lưu tâm huấn luyện riêng cho họ về vấn đề nầy. Nói họ yêu mến các kẻ nầy thì không đúng mà nói họ không yêu thì cũng khó nói. Còn thấy giáo thì họ coi là tên mua văn bán chữ mặc dầu có một thiểu số quên sứ mệnh giáo dục của mình.