Em gái xinh đẹp thích địt nhau với bố và anh trai

Đó là lý do vì sao mỗi năm Warren đều ngồi xuống và viết một lá thư dài cho các cổ đông giải thích về những sự kiện đã qua trong năm. Kế hoạch của họ rất đơn giản - họ sẽ làm giàu bằng cách giúp bạn giàu có, và họ phải giữ chân bạn bằng cách thuyết phục bạn rằng trò chơi đầu tư rất phức tạp đến mức bạn không thể hiểu được. Hãy tỉnh táo đi, lúc bạn có được thông tin tay trong, thì tất cả những người khác cũng đã biết rồi và đã đưa ra các quyết định giao dịch dựa trên thông tin này.

Vì vậy để đầu tư giỏi bạn cần phải là một người kinh doanh, hiểu rõ thế nào là một công ty tốt hay xấu; và khi bạn chuẩn bị mua lại một công ty, bạn phải là một nhà đầu tư thông minh, hiểu rõ liệu mức giá chào bán là thấp hay cao. Khí chất phù hợp sẽ mách bảo bạn biết nhấn nút lúc nào và ở đâu - bạn thu gom khi người ta sợ hãi và bán đổ bán tháo cổ phiếu, và bạn không nhấn nút khi mọi người trở nên tham lam và đấu giá cổ phiếu bay đến tận mặt trăng. Một nhà đầu tư kinh nghiệm biết rằng đến một lúc nào đó nhu cầu thực sự chính là nhu cầu dựa trên nguyên tắc căn bản, và nhu cầu tạo ra do tiên đoán đầu cơ sẽ chấm dứt - luôn luôn như vậy, khi đó giá sẽ rơi về điểm căn bản, đôi khi rất thấp so với lúc tiên đoán.

Điều này đặc biệt đúng trong các vấn đề liên quan đến kế toán - sẵn lòng báo cáo sai một con số cuối cùng sẽ dẫn đến việc sẵn lòng báo cáo sai tất cả các con số. Tôi không bao giờ cố gắng kiếm tiền từ thị trường chứng khoán. Đã vài lần Warren đầu tư vào những công ty hết thời hoặc sụt giảm nghiêm trọng dưới quyền quản lý của ông.

Warren xem đây là một cách nói ẩn dụ trong đầu tư: Để trở thành nhà đầu tư vĩ đại ông phải biết chờ đợi đến đúng cơ hội. Nếu đúng như vậy, và công ty làm ăn tốt về lâu dài, thì cổ phiếu của bạn cũng tăng theo. Những người dự báo không có trong tay một quả cầu pha lê để nhìn vào đó mà thấy tương lai, nhưng họ cũng có những khoản thế chấp nhà cửa cần phải chi trả và có con cái cần phải vào đại họcệ Wall Street luôn mong muốn nhìn thấy các hoạt động giao dịch tấp nập, đồng nghĩa với việc họ cần phải có vô vàn lý do khiến bạn thay đổi danh mục đầu tư của mình.

Chất lượng càng cao, rủi ro càng thấp, tỉ lệ giá và chất lượng càng thấp, rủi ro càng giảm. Warren không quan tâm tí nào đến hướng đi của thị trường, ông chỉ quan tâm liệu có người nào quản lý những quỹ hỗ tương và mua bán chứng khoán với tầm nhìn ngắn hạn một cách ngu ngốc nếu nhìn dưới quan điểm dài hạn. Những người nào thật sự đam mê công việc của mình sẽ trở thành nổi bật trong nghề nghiệp vì họ thích thú với quá trình làm việc hơn là số tiền kiếm được.

Thời gian là bạn đồng hành của những nguyên tắc căn bản khi giá cả cuối cùng cũng sẽ tự điều chỉnh để phản ánh đúng giá trị kinh tế căn bản trong dài hạn, đo lường bằng khả năng thu nhập của doanh nghiệp. Trên thực tế, nếu bạn xem qua danh mục đầu tư của Berkshire, bạn sẽ nhận thấy tất cả các công ty ông có sở hữu cổ phiếu đều được mua lúc thị trường sụp đổ hay lúc công ty không phải là địa chỉ đầu tư được ưa chuộng, cổ phần của ông tại Washington Post Company, Coca-Cola, Disney, American Express, General Foods, Wells Fargo, Interpublic Group, và GEICO đều được mua như vậy, hoặc lúc thị trường giảm giá hoặc lúc công ty không được ưa chuộng trong giới đầu tư. Cho dù nó có giỏi cách mấy, cho dù nó có áp dụng được nhiều sáng kiến đến mấy, hoặc cho dù có ném thêm bao nhiêu vốn vào nó, thì kết quả vẫn không thay đổi - các đối thủ cạnh tranh ở nước ngoài luôn có thể sản xuất vải sợi với chi phí thấp hơn tại Mỹ.

Nếu cái giá tổng cộng là quá cao so với một công ty, thì giá của một cổ phiếu thôi cũng là quá đắt. Chính là vì rơi vào tình trạng đầu tư theo tình cảm chứ không theo lý trí, không xem đầu tư là việc mua cơ hội quan tâm đến doanh nghiệp. Warren biết rằng nếu bạn nhìn nhận quyết định đầu tư như một việc bạn không thể nào thay đổi và làm lại, bạn chắc chắn sẽ rất cân nhắc và nghiên cứu kỹ trước khi quyết định.

Các nhà quản lý tài chính về căn bản là nô lệ của các con số báo cáo theo quý và theo năm. Tuy nhiên Scrooge phải gặp ma mới nhận ra vấn đề. Quyết định càng khó khăn hơn đối với những công ty nằm trong khoảng giữa, nhưng nếu bạn muốn được như Warren, bạn có thể sẽ phải tránh ra cả những công ty nằm trong khoảng giữa và chỉ tập trung vào những trường hợp rõ mười mươi mà thôi.

Bạn có muốn nhận thông tin từ những người ngu ngốc, hay bạn muốn giao công việc này cho những người thông minh? Warren vẫn luôn tin tưởng vào quan điểm là nếu giáo viên càng giỏi thì sinh viên càng giỏi. Trong một thế giới mà ai cũng muốn có tỉ lệ sinh lợi 100%, người ta phạm rất nhiều sai lầm khi nhìn vào cơ cấu kinh tế trong dài hạn, vì vậy việc mua cổ phiếu của những công ty có tỉ lệ sinh lợi ở mức 20% trở nên dễ dàng. Tốt hơn cả là bạn hãy tìm một công việc mình yêu thích.

Warren hiểu rất rõ về sự trung thành giả dối của Wall Street nên ông thậm chí còn từ chối nhìn vào những viễn cảnh kinh doanh mà các nhà phân tích đưa ra bởi vì, trong bất cứ ngành kinh doanh nào, các con số dự đoán bao giờ cũng được tô hồng quá đáng. Trong một cuộc chiến đấu giá, khôn ngoan nhất là chọn phía thua cuộc. Tìm một công ty vĩ đại và mua lại với giá tuyệt vời và sau đó nắm giữ suốt hai mươi năm không phải là một việc quá khó khăn để học hỏi và thu lợi nhuận, trong khi các nhà rao giảng tại Wall Street đều thuyết giáo về những chiến lược đầu tư ngắn hạn, mà nói cho đúng, chỉ được thiết kế để mang lại giàu có cho người tư vấn chứ không phải người được tư vấn.