Không khó để phác hoạ lại cấu trúc một tác phẩm khoa học xã hội nhưng để đồng tình với những gì tác giả đưa ra thì không hề dễ vì hầu như mọi tác giả đều không thể quy định việc sử dụng từ ngữ của họ. Nhưng câu hỏi cuối cùng (Ý nghĩa của cuốn sách là gì?) đòi hỏi người đọc phải có sự thận trọng nhất định. Và nếu những điều đó đã xảy ra thì chúng cũng có thể được lặp lại hoặc bị né tránh.
Họ đã quen với những ẩn ý, những biến đổi sắc thái ý nghĩa của các từ đó trong từng hoàn cảnh cụ thể. Hầu hết các khoá học tốc độ không giải quyết được vấn đề này. Tuy nhiên, nếu làm vậy khi đọc đồng chủ đề là ta đã đi sai hướng.
Có rất nhiều tác phẩm khoa học, nhiều tiểu thuyết, truyện, thơ vĩ đại, nhưng có rất ít vở kịch vĩ đại. Một cuốn sách hay giống như một ngôi nhà đẹp với từng bộ phận được sắp xếp ngăn nắp. Nó không thể chữa được hoàn toàn sự thiếu hiểu biết của bạn, cũng như không thể suy nghĩ hộ bạn.
Nỗ lực của người trung thành tương xứng với độ khó của nhiệm vụ này. Và khi đã đọc xong, rất có thể bạn kết luận là một nửa số sách bạn đọc không liên quan gì đến chủ đề cả. Trong chương trước, chúng tôi đã trình bày những quy tắc đọc sách văn học giả tưởng.
Ví dụ, khi bạn gặp một từ không biết, bạn phải tra từ điển. Chúng tôi gọi những câu hỏi về sự tồn tại và những điều xảy ra trên thế giới hay về những điều mà con người nên làm hay nên tìm kiếm là các câu hỏi hạng nhất. Chúng tôi mới chỉ ra rằng, khi chạm đến một vấn đề nào đó, không chỉ có một quyển sách nói về nó.
Ở Mỹ, trẻ thường bắt đầu giai đoạn này bằng việc học một số từ có tính trực quan, và cố gắng học thành thạo khoảng ba, bốn trăm từ khi kết thúc năm học đầu tiên. Nó lọc bỏ những gì nó cho là không thực tế, không thật. Dù ta có chủ động tìm hiểu ý đồ tác giả đến mức nào thì cũng không tránh khỏi xu hướng dễ dàng chấp nhận các ngôn từ được tác giả dùng và cách ông ta sắp xếp vấn đề.
Đôi khi dùng một câu chuyện để chuyển tải một thông điệp lại hiệu quả hơn dùng một cuốn sách thuần tuý trình bày về các vấn đề đó. Nhưng chỉ so sánh về chữ nghĩa thôi là chưa đủ. Một phần tương lai sẽ do hiện tại quyết định.
Nói cách khác, phương pháp đọc sách triết học cũng giống phương pháp viết sách triết học. Đây là kiểu đọc ít đòi hỏi nhất, và yêu cầu ít nỗ lực nhất. Trên đây là một số câu hỏi đặt ra khi bạn đọc, dù đó chỉ là một phần tài liệu mô tả chuẩn xác về tình yêu.
Tóm lại, bất đồng là những vấn đề có thể tranh luận được. Nhưng nếu tác phẩm nặng về lý thuyết thì người đọc chỉ thực hiện hành động về mặt tinh thần. Nguyên nhân của hiện tượng này là vì các nhà khoa học hiện nay quan tâm đến bản chất sự nghiệp khoa học hơn các nhà khoa học trước đây.
Ví dụ như khái niệm tổng sản phẩm quốc dân (GNP), được sử dụng với nghĩa tương đối hạn chế trong những bài viết kinh tế nghiêm túc. Bạn có thể nhận diện chúng nhờ sự hiểu biết của bản thân về lĩnh vực mà cuốn sách đề cập, hoặc bằng cách xác định từ chuyên môn dựa vào sự khác biệt của nó với các từ thông dụng khác. Người ta còn phải vận dụng các giác quan và trí tưởng tượng để quan sát, nhớ, và hình dung ra những gì không quan sát được.