Bạn cho điều đó là tự nhiên phải không? Vậy thì tại sao bạn lại ngạc nhiên khi tôi bảo rằng mỗi ngày trung bình bỏ ra một giờ luyên trí, sẽ làm cho óc bạn hoạt động hăng hái lên luôn luôn? Nó ngắn quá đi thôi. trong chương trước, tôi đã kể tên Marc Aurele và Epictete.
Thật ra, khó tưởng tượng được trạng thái tinh thần của một người đọc xong tập tạp bút của Hazlitt mà không muốn đọc ngay một vài bài thơ nào rồi mới ăn cơm. Nếu người ta bảo bạn chỉ chỉ tên những nhạc cụ dùng trong khúc đầu bản hòa tấu C thấp thì chắc bạn chỉ không được. Quyết tâm ngừng công việc lại để tránh cái nguy đó, là một giải pháp vô ích.
Điều thứ nhì là phải vừa đọc vừa suy nghĩ. Nhưng những điều tôi nói về âm nhạc có thể áp dụng vào những nghệ thuật khác. Bỏ qua lời tôi là bỏ qua lời khuyên quý báu nhất đấy.
Và thưa bạn, có lẽ bạn là một thư kí công ty địa ốc, bạn ghét nghệ thuật, muốn bồi dưỡng tâm hồn bất diệt mà không thể yêu công việc thư ký của bạn được vì nó đáng chán lắm? Điều quan trọng nhất là luôn nhận thấy luật nhân quả, nghĩa là thấy sự phát triển liên tiếp trong vũ trụ, nói một cách khác, là thấy luật biến hóa. Bạn hỏi ý kiến lý trí như vậy (nó không đòi tiền công đâu) và kết quả là lần sau, nếu món bò tái lại chín quá nữa thì bạn cũng rất bình tĩnh vui vẻ coi anh bếp như bạn bè và nhã nhặn yêu cầu anh ta cẩn thận hơn một chút.
Nhưng riêng về phần tôi thì không khi nào bạn bắt gặp tôi du lịch mà không mang theo Marc Aurele. Chúng ta có và luôn luôn đã có tất cả số thì giờ trời cho. Bạn phung-phí thời giờ quí báu của bạn ra sao tuỳ ý, sự tiếp tế cũng không vì vậy mà ngưng lại.
Không có gì giản tiện hơn. Bước đầu nên rất chậm, có thể chậm một cách quá đáng nhưng phải rất đều đặn. Tiền thuê nhà lại tăng nữa.
Nhưng việc không dễ đâu ban nhé. Thế thì tại sao bạn không chịu bỏ ra một chút công săn sóc cái bộ máy tế nhị hơn là trí óc, nhất là khi chẳng cần nhờ ai giúp sức cả? Tôi muốn bạn dùng thì giờ đi từ nhà tới sở để làm công việc thuộc về nghệ thuật sống đó. Xét kỹ, ta thấy tiền bạc là vật chất tầm thường nhất.
Một thất bại, tự nó, có đáng kể gì đâu nếu nó không làm mất lòng tự tin. Nhưng mới đầu nên gắng sức in ít như vậy thôi. Nghệ thuật là cao quý, nhưng không phải là cao quý nhất.
Hỡi người đời, anh phải tự biết anh. Suy nghĩ về lẽ nhân quả, người ta sẽ mất vẻ mặt vô lý, không thấy bực mình hay đau khổ khi gặp nghịch cảnh, người ta sẽ thấy nỗi khổ ở đời giảm đi mà niềm vui thì tăng lên. Lẽ ấy tự nhiên, tầm thường nhất, từ đời nào tới giờ ai cũng biết nhưng chứa một chân lý sâu xa mà phần đông chúng ta suốt đời không nhận chân được.
Trong khi bạn nhàn nhã đọc những quảng cáo về phim ảnh ở trang ngoài thì vẻ mặt bạn rõ là một người phong lưu, giàu thì giờ, một người ở một hành tinh nào đó mà mỗi ngày có tới 124 giờ chứ không phải 24 giờ. Điều thứ nhất là phải vạch mục đích để định hướng nỗ lực của bạn. - Vâng, bất kỳ cái gì cũng giản dị như vậy.