tính hy sinh nầy thực đẹp. Họ khác bạn gái ở chỗ là ít bộc bạch nó ra. Trúng thì tốt, trật thì sửa lại.
Nếu họ là một công giáo dân, vai trò của họ còn đại hệ nữa. Nói vậy không phải khinh rẻ trực giác. Đem cơm cho cha ăn nhổ mạ, họ nghe từ đầu đ ê vọng lại:
Ai làm gì bất mãn họ giận rồi quên luôn. Tôi biết lối học từ chương ngày xưa không hay và học mà không hiểu có thể không hành. Vì lý do giáo dục nên tôi xin ông thôi hợp tác thì các nữ sinh ấy khóc như có tang, trong bè bạn khác mừng vì khỏi khổ vì những thói quen chướng mắt trái tai của ông ta.
Ta nên thận trọng, rất thận trọng. Mẹ hay chị mượn khuân vác đồ nặng họ làm hăng hái. Bạn trai mắc nó, sức khỏe kiệt quệ ngó thấy: toàn thân gầy ốm, nước da vàng bủn, mặt nhiều nếp nhăn, mắt hoa mờ, tai ù, tim đập nhanh và không đều, vai rút, gối run.
Tôi nói tắt: bạn trai yêu bằng bản năng tính dục còn làm điều gì ngoài việc yêu thì bằng ý chí, trí tuệ. Đến giờ bạn phân tiùch tâm lý của Le Cid, của Andromaque: bạn trai vừa ngồi nghiêm vừa khoái thích. Có thứ trực giác suy lý rất có giá trị mà người ta hay dùng trong khoa học.
Những bạn trai nầy ít sử dụng lý trí và đức tự chủ lắm. Mà cho đặng công việc ấy hoàn thành và cho đặng hài nhi sau nầy được chu đáo dưỡng dục Thượng đế đã ủy thác trong người nam và người nũ ái tình. Họ có nhiều đứctính mà nhiều bạn trai có tôn giáo không có.
Tất cả nó làm cho bạn trai chỉ vui tạm chốc lát lúc làm việc tội lỗi rồi lòng trở lại với màn đ êm lạnh bóng ma sầu. Mà thời đại bây giờ là vậy đó bạn. Đào mỏ cũng là một số lý tưởng của nhiều bạn trai.
Còn ở thời ta, con lợn của Epicure bị các tà thuyết, các gương mù, các chất kích thích thần kinh không những phá chuồng lễ giáo, luân thường cho ra, mà còn quất cho nó nhảy cồng lên. Tâm trí tưởng vậy nhưng chân họ còn dính trái đất và nhiều tham vọng cứ bao vây họ. tính cứng cỏi nầy không có gọng kềm đức tự chủ người nam khó giấu nó lắm.
Những tham vọng ở ngày mai thì bạn trai nào cũng có nhưng vì chưa đủ kinh nghiệm, chưa được chuẩn bị chu đáo về trí thức, nghề nghiệp còn thiếu các phương tiện mà trong đó tiền bạc đóng vai chánh nên bạn trai thấy cuộc tiến thân không vững chắc. Mẹ ăn uống để con sống. Họ làm sao biết được con cọp thu hình là để vo mồi cho chắc ăn.
Các mộng tưởng tốt đẹp về ngày mai có lúc tâm hồn họ sung sướng quay cuồng. Le Presbytre để gởi bạn trước khi tôi bàn với bạn cái hậu quả của buồn sầu buổi thanh xuân là sự xuống tinh thần: Ta được đời sống không phải để rơi lụy mà để sống cường tráng. Tiêu chuẩn bạn phải theo là cái gì không đưa đến toàn chân, toàn thiện, toàn mỹ, toàn phúc đều nhất định giả dối.